Hi. Xin chào tất cả mọi người, bài viết này dành cho những ai đang quan tâm tới việc đi thực tập ở Đan Mạch một năm. Bài viết hơi dài và chỉ mang tính chất chủ quan của một thực tập sinh đang thực tập ở Đan Mạch được hơn 8 tháng nên có gì sai sót mong mọi người bỏ qua.
Đầu tiên xin giới thiệu một chút về bản thân. Mình tên là Duyên, sinh viên lớp Khoa học cây trồng K51. Khi mình qua Đan Mạch bắt đầu hành trình thực tập 1 năm ở đây là vào ngày 16/8/2020 sau khi mình kết thúc năm 3 ở trường. Hiện tại mình đã sống và làm việc ở Đan Mạch được hơn 8 tháng và đầu tháng 8 năm nay mình sẽ về học năm cuối. Mình nghĩ mình là một trong những người may mắn nhất trong tất cả những bạn qua đây thực tập vì mình được làm ở một công ty rất lớn ở Đan Mạch trồng cà chua và dưa chuột trong nhà kính, đúng với ngành mình đang theo học. Vì công ty lớn nên mọi thứ làm theo dây chuyền, rất rõ ràng tất cả mọi việc.
Giới thiệu một chút về công ty. Công ty mình có tên là Gartneriet Alfred Pedersen & Søn Aps (các bạn lên google gõ sẽ ra). Ở Đan Mạch chỗ mình làm công ty gồm 7 nhà kính (còn được gọi Blok) trong đó 5 nhà kính trồng cà chua, 2 nhà kính trồng dưa chuột, mình thì làm ở blok 8 trồng dưa chuột theo dạng hữu cơ (oganic) (vì blok số 6 là nhà đóng gói nha). Trong đó có blok số 5 và 7 trồng cà chua, blok 8 dưa chuột có đèn để họ trồng xuyên suốt mùa đông có sản phẩm cung cấp cho siêu thị quanh năm. Còn muốn tìm hiểu thêm về công ty thì các bạn có thể truy cập trang web để đọc thêm.
Một ngày làm việc của mình. Mình sống ở nhà dành cho sinh viên của công ty, cách chỗ làm 3.5 km. Mỗi ngày mình đi làm bằng xe đạp, cả đi và về hết 7km. Bây giờ bắt đầu chuyển qua mùa hè, mình bắt đầu làm lúc 5h sáng, như vậy sẽ đỡ nóng hơn tại blok mình có đèn giữa các hàng và trên cao, lại trong nhà kính nên rất nóng. Mình bắt đầu dậy lúc 3h30 sáng, ăn sáng chuẩn bị mọi thứ đến 4h30 thì đạp xe đi làm. Mình tới chỗ làm tầm 4h50, tới máy bấm scan bắt đầu 1 ngày làm việc. (ở công ty mình có hệ thống scan, mỗi người sẽ có một máy riêng, tới chỗ làm bấm bắt đầu làm, chọn công việc làm hôm đó mình sẽ làm, trước khi về bấm stop để quản lý biết khi nào thì mình về). Ở Đan Mạch quy định 1 tuần làm 37h, công ty mình từ Thứ 2 – thứ 5 làm 7,5h, thứ 6 làm 7h, ai đủ thời gian rồi thì về. Thứ 7 chủ nhật được nghỉ. Ngoài ra thì có nghỉ 20 phút ăn trưa (lúc nghỉ phải bấm pause để dừng, xong 20ph bấm pause tiếp tục làm việc, đồ ăn do bạn tự nấu mang đi nha) nên mình làm 5h sáng thì 12h50 mình sẽ về. Công việc hằng ngày ở blok trồng dưa chuột rất đơn giản đó là tỉa lá, quấn ngọn, hái dưa, tỉa ngọn ở nách lá, hạ dây khi dưa chuột quá cao để mọi người có thế hái được (cái này nó liên quan đến cây trồng nên ai quan tâm thì tìm hiểu nha). Mặc dù công việc rất đơn giản ai cũng có thể làm được nhưng họ yêu cầu về tốc độ làm việc. Thông thường chỉ có tỉa lá là không theo một quy tắc nào, còn hái hay tỉa ngọn quấn ngọn họ sẽ chia ra mỗi người một khu vực. Ở blok mình có 60 hàng dưa chuột, sẽ có 6 người hái, 1 người 10 hàng, mỗi ngày họ đều phải tự hoàn thành 10 hàng đó. 6 người khác, mỗi người 10 hàng đảm nhiệm công việc quấn ngọn, tỉa ngọn, hạ dây. Vì mình là sinh viên chỉ làm việc đây 1 năm nên công việc của mình chủ yếu là tỉa lá, khi nào ai có holiday hoặc nhiều dưa hái không kịp thì quản lý sẽ gọi mình giúp mọi người. Nói chung công việc thì bình thường đối với một người xuất thân từ nông thôn như mình, chỉ có thứ 2 đầu tuần công việc hơi nhiều, hơi áp lực, còn lại mình thấy mọi thứ đều ổn. Những blok trồng cà chua sẽ nghỉ thứ 7 chủ nhật, nhưng blok dưa chuột thì phải hái dưa vào thứ 7, (vì sợ dưa chuột sẽ to quá mức quy định phải loại bỏ, không bán được). Thông thường đầu tuần quản lý sẽ hỏi những người đi hái, ai muốn làm thêm thứ 7, (nó được tính là overtime, họ sẽ cộng vào bảng lương cho mình, khi nào mình về nước họ sẽ thanh toán cho mình) nếu không bận gì thì mình sẽ làm thêm thứ 7 và chỉ tới hái dưa, hái xong thì về.
Cuộc sống sau giờ làm: sau khi về nhà mình sẽ tắm rửa, kiếm cái gì đó ăn, sau đó gọi điện về nhà, ngủ tầm 1-2h. Tầm 5h mình sẽ chuẩn bị đồ buổi sáng và đồ đem đi ăn trưa, đồng thời nấu đồ ăn tối. Thời gian rảnh còn lại mình sẽ đọc sách, xem phim, học tiếng anh. Hiện tại mình sống với 4 người Ukraina, họ là những cặp đôi đi thực tập, bên mình quy định mỗi phòng sẽ dọn nhà 1 lần, nên cứ cách 3 tuần đến lượt mình dọn nhà. Còn về việc đi mua thức ăn. Trung bình 1 tuần mình sẽ đi chợ một lần vào thứ bảy hoặc chủ nhật. Các siêu thị đều gần nhà mình cách tầm 2, 3km, mình toàn đi xe đạp hoặc nhác quá thì bắt bus đi.
Những điều mình học được ở Đan Mạch:
1) Tiếng Anh: lúc đầu mới qua mình rất khó giao tiếp với mọi người nếu không nói là không thể. Thứ nhất vì A2 quốc tế chẳng qua chỉ là cái điều kiện để qua đây chứ thực sự nó chỉ là cái căn bản, sơ cấp nên muốn giao tiếp với mọi người bạn nên đặt mục tiêu B1 thậm chí B2, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn. Thứ 2 mình thấy, giống như blok mình tầm 16 người thì chỉ có quản lý người Đan Mạch, còn lại công nhân người Rumani, Litva, Ba Lan, Ukraina… họ đến từ khắp nơi ở châu Âu, tiếng anh của họ chủ yếu là tiếng bồi, nghe nhiều tập nói thành quen nên cách phát âm nó không được chuẩn xác, rất khó nghe, lúc đầu mình phải tập nghe dần dần mới nói chuyện được với họ. Thứ 3 A2 như mình nói là sơ cấp, còn qua đây nhiều từ liên quan chuyên ngành mà mình không biết, nhiều khi hỏi quản lý nhưng họ trả lời mình lại không hiểu, nên thời gian rảnh mình đều luyện nghe tiếng anh. Bây giờ mình có thể nói chuyện với đồng nghiệp một cách dễ dàng hơn, mình cũng cảm thấy tiếng anh của mình tiến bộ rất nhiều. Nên nếu ai có ý định qua đây thì nên trau dồi thêm tiếng anh.
2) Văn hóa: Đan Mạch luôn nằm trong top đầu thế giới về chỉ số hạnh phúc, người Đan Mạch nói chung họ rất văn minh lịch sự, không chỉ riêng người Đan mà những người từ nước khác sống ở đây cũng vậy. Mỗi buổi sáng khi gặp nhau bọn mình luôn nói “good morning”, lúc thấy ai đang ăn thì nói “Bon appétit “(chúc ăn ngon miệng) , lúc ra về thì “see you”. Khi gặp ai cần giúp đỡ, họ sẽ hỏi “Do you need help? “ nếu mình cần họ sẽ giúp rất nhiệt tình.
3) Thái độ làm việc: ở đây họ luôn đi làm đúng giờ, thậm chí nhiều người còn tới sớm 15 ph. Và ai cũng tự động làm công việc của người đó, chỉ có đôi lúc đi ngang qua nhau họ sẽ đứng trò chuyện vài phút, xong rồi quay lại tiếp tục công việc của mình. Vì đã làm quen tay nên nhiều người họ làm rất nhanh nên họ biết điều chỉnh căn giờ sao cho hợp lý để hoàn thành công việc của mình.
4) Kiến thức chuyên môn: được làm trong một công ty lớn hàng đầu về nông nghiệp ở Đan Mạch mình học được rất nhiều tự hệ thống vận hành của công ty, các kiến thức chuyên ngành cũng như cách quản lí nhân sự, tất cả mọi thứ ở đây.
5) Du lịch: vì mình được nghỉ thứ 7 chủ nhật, mình lại sống ở thành phố lớn thứ 3 ở Đan Mạch là Odense , ngay trung tâm của Đảo Fyn, nhà mình cách trạm bus 2ph đi bộ, mọi thứ rất tiện nên mình đi chơi cũng được một vài chỗ, tham quan những địa điểm đẹp, nổi tiếng của Đan Mạch (1trong những mục tiêu mình đến đây là du lịch).
Những điều mình không thích ở Đan Mạch :
1) Đồ ăn: mình thuộc dạng người dễ ăn nhưng đôi lúc mình cũng phát ớn với đồ ăn ở đây. Ở đây là nước ôn đới nên rau củ rất ít, quanh quấn chỉ có khoai tây, cà rốt, hành tây, … Những rau củ xứ lạnh nên mỗi lần đi chợ hơi đau đầu. Người Đan họ ăn rất mặn và ngọt, các loại bánh đều phủ thêm lớp đường bên trên, hoặc toàn socola. Nói chung là ăn 1, 2 lần thì được chứ cả năm thì ngán luôn. Nên mấy bạn nào khó ăn thì nên tập ăn đồ tây, bánh mì sandwich các thứ, trước khi qua đây.
2) Thời tiết: ở đây 1 năm có 12 tháng thì được 3 tháng hè còn lại là đông. Mà mùa đông ở đây thì cái gì cũng có gồm 1 combo lạnh + gió + mưa ( năm nay thêm tuyết nữa. Đối với người không chịu được rét như mình thực sự rất khó khăn, đặc biệt lúc đạp xe đi làm. Cũng may là mình làm nhà kính, blok mình mùa đông ấm, nhà thì có hệ thống lò sưởi nên chỉ cực lúc đi làm nếu không chắc mình xỉu đây rồi.
3) Hệ thống y tế: ở đây hệ thống y tế miễn phí, nhưng khi mua thuốc bác sĩ sẽ kê đơn, gửi toa thuốc đến tiệm thuốc gần nhà bạn, bạn chỉ cần đến đó đọc cpr (id của mình) họ sẽ lấy cho bạn. Y tế thì miễn phí nhưng thuốc không miễn phí và rất đắt nha. Với cả khi qua đây họ sẽ phát cho mình thẻ vàng ( thẻ khám bệnh) mỗi thẻ sẽ có số điện thoại bác sĩ phụ trách mình. Nếu bạn đau ốm cần gặp bác sĩ, bạn phải gọi điện đặt lịch, bác sĩ bốc lịch cho bạn thì bạn mới được đi khám nha. Nói chung gặp được bác sĩ rất khó, nên mấy bạn nên khám tổng quát trước khi đi, mua thuốc ở Việt Nam đem qua là chắc nhất. Đặc biệt khám răng nữa. Răng hàm mặt bên này cực kỳ đắt, mình nhớ có bạn ở blok mình nhổ cái răng khôn mất 2000 krone ( hơn 7tr VN)
4) Ngoài ra không như Israel đi tập thể, bên này hầu như toàn một mình một farm, may mắn lắm mới có thêm người Việt ở cùng, như mình lúc mới qua có 2 chị đã làm ở đây trước giúp đỡ mình rất nhiều, nhưng sau 3 tháng 2 chị về, hiện tại chỉ có mình người Việt ở công ty, nhiều lúc buồn hay ốm đau cũng không biết trò chuyện với ai mà tự giải quyết một mình, nên mấy bạn phải chuẩn bị tâm lý sẵn sàng trước khi sang đây.
5) Về tiền lương thì cơ bản như trong hợp đồng, tiền nhà thì tùy vào từng farm mà dao động từ 1000-2000 krone ( có những người may mắn hơn thì 750krone, những người xui xẻo hơn thì 2500 krone) Sau khi trừ tiền nhà và thuế thì mỗi bạn trung bình 1 tháng 6000 – 8000 krone level 1 ( 6 tháng đầu) và tăng thêm gần 1000kr level 2 (6 tháng sau) . Mỗi tháng mỗi người sẽ ăn uống chi tiêu tầm 1000-2000kr tùy vào bạn tiết kiệm hay không. Sau khi trừ hết thì bạn còn dư tầm 15-20 tr gửi về nhà ( cái này chưa bao gồm chi phí cho Perder hay vé máy bay lúc đi, còn lúc về tự mình lo vé nữa)
Nói chung mình nghĩ đâu cũng sẽ có cái này cái nó, các vấn đề xảy ra mọi lúc, quan trọng quyết định là ở bạn. Như mình đã nói, mình thấy mình là một trong số những người may mắn khi qua đây. Vì mình đã đi nhiều, gặp rất nhiều người bạn cũng qua đây như mình, có những người trúng phải farm rất tệ, phải đổi farm (mất thêm 3000kr phí làm ) rồi có người bị quản lý hành, đồng nghiệp đố kỵ ghen tị… (không phải ai cũng tốt, đặc biệt công nhân đây toàn nước khác và ít người Đan). Rồi một số bạn gặp trục trặc giấy tờ có muộn, chủ tính sai giờ, hay làm quá giờ nhiều mà chủ không chịu trả overtime…. Vì mình làm ở công ty lớn nên mọi thứ rõ ràng chính xác. Còn có những bạn làm farm heo, bò gặp rất nhiều vấn đề. Đặc biệt có những farm bò làm ca đêm bắt đầu từ 12h khuya rất mệt, và ở farm động vật thì cách 2 tuần mới được nghỉ 1 thứ bảy chủ nhật, không phải như công ty mình. Nên mình khuyên các bạn nên tìm hiểu kỹ tất cả mọi thứ, hỏi những người đi trước những công việc hằng ngày của họ xem bạn có thể làm được không rồi hẵng đi. Như mình nói mình là người may mắn, còn bạn thì mình không chắc, quyết định là ở các bạn, có đánh đổi mới có kinh nghiệm mới rút ra bài học cho mình. Nếu các bạn cần thông tin cứ liên hệ mình. Hoặc các bạn có thể tham gia nhóm internship Đan Mạch (do cộng đồng người Việt ở Đan lập ra giúp đỡ sinh viên Việt Nam thực tập ở đây)
P/s: bài viết dựa trên trải nghiệm cá nhân mình và những gì mình biết ở đây, có thông tin gì sai sót mong mọi người bỏ qua. Mong mọi người có thêm thông tin bổ ích, chuẩn bị hành trang thật kỹ để sẵn sàng trải nghiệm 1 năm ở Đan Mạch. Đặc biệt chúc tất cả mọi người may mắn.
